Bir sağlık kurumunda çalışan işçinin, işveren tarafından tahsis edilen bilgisayar içerisindeki mesajlaşma programında kullandığı ifadeler nedeniyle iş akdinin feshedilmesi sonucunda “Özel Hayata Saygı Hakkı” ile “Haberleşme Hakkı”nın ihlal edildiği iddiası ile Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulunmuştur.
Değerlendirme aşaması için Anayasa’nın 20. Maddesinde “Özel Hayatın Gizliliği”
A. Özel hayatın gizliliği
Madde 20 – Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz. (Mülga üçüncü cümle: 3/10/2001-4709/5 md.)
(Değişik fıkra: 3/10/2001-4709/5 md.) Millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak, usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; kimsenin üstü, özel kâğıtları ve eşyası aranamaz ve bunlara el konulamaz. Yetkili merciin kararı yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını el koymadan itibaren kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde, el koyma kendiliğinden kalkar.
(Ek fıkra: 7/5/2010-5982/2 md.) Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.
Ve Anayasa’nın 22. Maddesinde ise “Haberleşme Hürriyeti”
C. Haberleşme hürriyeti
Madde 22 – (Değişik: 3/10/2001-4709/7 md.)
Herkes, haberleşme hürriyetine sahiptir. Haberleşmenin gizliliği esastır.
Millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; haberleşme engellenemez ve gizliliğine dokunulamaz. Yetkili merciin kararı yirmidört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde, karar kendiliğinden kalkar.
İstisnaların uygulanacağı kamu kurum ve kuruluşları kanunda belirtilir.
Olarak tanımlanmaktadır.
Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan inceleme kapsamında; gelişen teknolojik gelişmeler kapsamında işveren tarafından işçiye bilgisayar tahsis edilmesinin olağan olduğu lakin işveren tarafından işçiye tahsis edilen bilgisayarda inceleme ve denetleme yapabileceğini gösterir herhangi bir bildirimin yahut uyarının yapılmadığı belirtilmiştir.
İşveren tarafından yapılan denetlemenin başvurucu işçinin özel hayatın ve haberleşmenin gizliliğinin korunması yönündeki makul beklentisini aştığı, anılan programın (WHATSAPP) kişisel kullanıma özgü olduğu herkesçe bilinen bir program olduğu kabul edilmiş ve işverence bu denetlemenin gerekliliğinin açıklandığı üzerinde durulmuştur.
Bu aşamada Anayasa Mahkemesi kurumsal e-posta hesabı içeriğinin işveren tarafından incelenmesi ve iş akdinin bu sebeple feshedilmesi hususunda da anılı somut olayı “Whatsapp” uygulaması ile benzer nitelikte saymış olup yine aynı şekilde ihlal kararı vermiştir.
Özetlemek gerekirse; işveren tarafından yapılan incelemenin başvurucu işçiye daha öncesinde bildirilmemiş olmaması, işverenin söz konusu yazışmaları nasıl ve neden ele geçirdiği noktasındaki hususları detaylandıramamış olması, söz konusu incelemenin başvurucu işçinin Anayasa kapsamında güvence altına alınan haklarının ihlaline yol açacağı yönünden makul olmaması, Anayasa Md.12 ve ilintili md.5 kapsamında devletin bireylerin özel hayata saygı hakkı ile haberleşme hürriyeti yönünden pozitif bir yükümlülük olarak aleyhe oluşabilecek risklerden koruması gerektiği, benzer somut olayda işveren tarafından işçinin kurumsal e-posta hesabının içeriğine işveren tarafından erişilmenin de ihlale yol açtığı göz önünde tutularak;
Anayasa Mahkemesi tarafından başvurucunun “Özel Hayata Saygı Hakkı” ve “Haberleşme Hürriyeti”nin ihlal edildiği sonucuna varmıştır. (Anayasa Mahkemesi – Bireysel Başvuru 28.12.2021 Karar Tarihi / 11.02.2022 Resmi Gazete Tarihi)
İÇDEMİR HUKUK BÜROSU
留言